Grenen

Sapin
  • licht tot roodbruin-geel kernhout, wit tot geelachtig wit spinthout;
  • een van de meest toegepaste houtsoorten;
  • geschikt voor binnen en buiten (mits verduurzaming);
  • matig tot weinig duurzaam hout.

Herkomst
Grenen is de commerciële naam voor Pinus sylvestris. Grove pijn is de juiste Nederlandse naam, al wordt ook vaak grove den gebruikt. De meeste Pinus-soorten komen uit het noordelijke halfrond. Al vind je ze ook in Chili, Brazilië, Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland, Midden- en Zuid-Europa, …

Uitzicht
De takken groeien in kransen om de stam. Het groeigebied is enorm verspreid: afmetingen en kwaliteiten verschillen dus behoorlijk. De boom wordt zo’n 35 meter hoog, met een diameter tussen 30 en 50 cm. De stam is recht en cilindrisch, en takvrij tot ongeveer 10 meter.

Kleur en tekening
Het kernhout is licht tot roodbruin-geel. Het spinthout is wit tot geelachtig wit. Allebei worden ze donkerder na blootstelling aan licht. De kwasten zijn bruin, redelijk groot en verspreid in kransen.
Op dosse heeft het een duidelijke vlamtekening, op kwartier een streeptekening. Op dosse ziet u vaak heel fijne streepjes op het tangentiële vlak: dat zijn de harskanaaltjes. Harsconcentraties herkent u als donkere vlekken. Meestal is de draad recht en de nerf (matig) fijn.

Duurzaamheid
Het kernhout is matig tot weinig duurzaam (natuurlijke duurzaamheidsklasse III-IV), het spint is niet duurzaam (natuurlijke duurzaamheidsklasse V).

Kwaliteit
Grenen wordt visueel of machinaal gesorteerd, op basis van verschillende criteria. Wordt het bijv. voor schrijnwerk gebruikt? Dan gelden esthetische normen. Dient het dan weer voor constructie? Dan tellen andere criteria.
De belangrijkste normen voor sortering naar uitzicht zijn de Scandinavische exportregels (pdf) , de Antwerpse sortering en de EN 1611-1. De STS 04 bepaalt de regels voor visuele sterktesortering. NBN EN 14081 is vanaf 1 september 2009 de referentie voor CE-markering van constructiehout.

Droging en vochtgehalte
Versgezaagd hout moet snel onder de 20% gedroogd worden, om blauwschimmel en rot te vermijden. Grenen droogt goed en snel, maar er is toch wat risico op scheuren of verkleuren bij hoge temperaturen.

Bewerking en behandeling
Grenen is prima te boren, frezen, schuren, spijkeren, schroeven en te lijmen. Het hars hecht zich soms aan de schaafmessen: af en toe ontvetten is de boodschap. Heeft het hout een laag vochtgehalte? Pas dan uw schaafsnelheid aan om uitspringende kwasten te vermijden. Het kernhout is moeilijk, maar het spint net gemakkelijk te verduurzamen. Na hittebehandeling is grenen perfect voor toepassingen in weer en wind. De meubelindustrie loogt en bleekt ook het hout.

Toepassingen

  • daktimmerwerk (verduurzaming volgens procedé A 2.1);
  • vloerbalken (verduurzaming volgens procedé A 2.1);
  • gevelbekleding (verduurzaming volgens procedé A 3);
  • dakspanten (verduurzaming volgens procedé A 2.1);
  • trappen;
  • wanden;
  • plafonds;
  • vloeren;
  • keukens;
  • kasten;
  • verpakkingen (kratten, kisten, paletten);
  • lijstwerk;
  • planchetten voor plafonds en wanden;
  • panelen;
  • schermen, hekken, paaltjes, schuttingen voor de tuin (verduurzaming volgens procedé A 4.1-grondcontact);
  • plaatmateriaal (spaanplaat, multiplex, MDF, OSB).

Grenen

 

Gemiddelde volumieke massa*

320-800 kg/m³
(gemiddeld 500 kg/m³)

Radiale krimp

60 tot 30% r.v.**

0,5 %

 

90 tot 60% r.v.**

0,5 %

Tangentiële krimp

60 tot 30% r.v.**

1,1 %

 

90 tot 60% r.v.**

1,3 %

Werken

60 tot 30% r.v.**

1,6 %

 

90 tot 60% r.v.**

1,8 %

Buigsterkte

79 N/mm²

Elasticiteitsmodulus

11.000 N/mm²

Druksterkte (evenwijdig met de vezel)

47 N/mm²

Schuifsterkte

7,5 N/mm²

Hardheid (Janka) – Kops

3330 N

Hardheid (Janka) – Langs

2940

* bij houtvochtgehalte van 15 procent / ** relatief luchtvochtgehalte

Commerciële afmetingen

(100×200 mm)

Lengte in meter:
1,8/2,1/2,4/2,7/3,0/3,3/3,6/
4,2/4,5/4,8/5,1/5,4/5,7/6,0/6,3

75×225 (75×200) mm

63×175/150 mm

50×150/125/100 mm

38×225/175/150/125/100 mm

32×150 mm

25x 225/175/150/125/100 mm

19×125/100 mm

Gerelateerde toepassingen